شمارش معکوس جهت برگزاری انتخابات هیات رییسه اتاق ایران آغاز شده است، اما مانند دوره گذشته تنها موردی که مجال طرح در فضای فکری اعضای هیات نمایندگان اتاق ایران یافته است صرفا نام کسانی است که یا نامزدی خود را علنی ساخته‌اند یا احتمال نامزدی آنها وجود دارد.
اگر چالش سنت‌گرایی و تحول‌خواهی را که از هشت سال پیش تاکنون در اتاق ایران در جریان بوده است از نظر بگذرانیم، در می‌یابیم که محور این چالش بر سر نگاه متفاوت دو گروه به ملاک‌های شایستگی افراد برای احراز صندلی‌های هیات رییسه اتاق بوده است. نگاه سنت گرایانه بیشتر بر پایه «وجاهت و مقبولیت» افراد قرار دارد. در نگاه سنت‌گرایانه کسانی که صاحب تجربه بیشتری در مدیریت اتاق و تشکل‌ها هستند و پیشتر در کسوت عضو هیات رییسه اتاق ایران، اتاق‌های بزرگ کشور و تشکل‌ها و اتاق‌های مشترک قرار داشته‌اند مآلا از شانس بیشتری برای انتخاب مجدد برخوردار خواهند شد. بدین سبب نگاه سنت گرایانه همواره تمایل به تثبیت و ابقاء دارد، زیرا کسانی که در جایگاهی قرار می‌گیرند مادامی که خطای فاحشی مرتکب نشوند «موجه‌تر و مقبول‌تر» از دیگران هستند پس تجدید انتخاب آنها اقدامی‌درست تلقی می‌شود.
از سوی دیگر نگاه تحول‌خواهانه بیشتر بر پایه «پویایی مبتنی بر تغییر» بنا شده است. در نگاه تحول خواهانه فرض بر این است که رشد و تعالی اتاق در گروی گردش مدیران و استفاده از ظرفیت‌ها و توانمندی‌های جدید است؛ چراکه انگیزه و ایده‌های افراد جدید خون تازه ای در رگ فعالیت بنگاه‌ها وارد و از کهولت سازمانی جلوگیری می‌کند. بنابراین در هر دوره می‌بایست با تدوین ملاک‌هایی که آیینه‌ای از نیازهای روز اتاق و ذی‌نفعان آن است همه نامزدها سنجش شوند و به بهترین و عادلانه‌ترین نحوه در برابر قضاوت انتخاب‌کنندگان قرار گیرند تا زمینه پویایی مبتنی بر تغییر فراهم شود.
با مقایسه دو نگاه فوق در می‌یابیم که در یکی نقد عملکرد گذشته افراد و کنکاش در برنامه آینده آنها تاثیر زیادی در شانس افراد برای انتخاب شدن ندارد، اما در دیگری هر انتخابی یک شروع تازه است.
اگر می‌بینیم که تا به امروز به غیر از نام تنی چند از چهره‌های شناخته شده و قدیمی‌اتاق حرف دیگری در فضای انتخابات هیات رییسه اتاق ایران زده نمی‌شود، دلیل آن چیزی جز این نیست که بزرگان اتاق نگاه سنتی را مرجح می‌دانند. دیگر نامزدهای بالقوه نیز تصور می‌کنند که اگر ساختارشکنی کنند زیان خواهند دید. هیچکس پیشقدم نمی‌شود تا عملکرد را خود در مدیریت اتاق به نقد صاحبنظران بگذارد و نگران آن است که این کار به «وجاهت و مقبولیت» وی لطمه وارد سازد. بسیارند کسانی که به این رویکرد انتقاد دارند، اما اتاق کودکی را لازم دارد که فریاد بزند؛ «پادشاه عریان است» تا دیگران هم این جمله را زمزمه کنند و این زمزمه به همهمه و صدای واحد بدل شود.
اقتصاد ایران آبستن تغییرات بد و خوب فراوانی است، چالش‌ها و فرصت‌های بخش خصوصی هر روز متفاوت از روز دیگر است و اتاق امروز اتاق چهار سال پیش نیست. آنانی که به این تغییر باور دارند و پویایی را برای اقتصاد ایران و اتاق ایران آرزو می‌کنند به نقد عملکرد بپردازند، مطالبه برنامه کنند و گردش مدیریت را خواستار شوند. منتظر شنیدن صدای کودکی نباشیم، همه بگوییم که «پادشاه عریان است».
* عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی، صنایع و معادن تهران