صادرات پتروشیمی ایران با وجود توافق ژنو رشد نکرد

بیزینس مانیتور در گزارشی از صنعت پتروشیمی ایران نوشت: رشد مورد انتظار در صادرات محصولات پتروشیمی ایران پس از لغو تحریم‌ها اتفاق نیفتاده است، ما رشد صادرات در ماه‌های آینده را پیش‌بینی می‌کنیم.

آزاد شدن صادرات محصولات پتروشیمی ایران یکی از امتیازاتی است که غرب در توافق ژنو به ایران داده است.

این گزارش افزود: رشد پایدار صادرات پتروشیمی ایران بستگی به عوامل مختلفی دارد که شامل لغو دائمی تحریم‌ها، بهبود تأمین گاز مورد نیاز، سرمایه گذاری خارجی و رشد بازار داخلی است. ایران فاصله زیادی با فراهم کردن تمامی این شرایط دارد.

صادرات برای محصولات پتروشیمی ایران اهمیتی اساسی دارد، زیرا بازار داخلی که در حال حاضر از رونق مناسبی برخوردار نیست، قادر به جذب رشد سریع ظرفیت تولید نیست. صادرات پتروشیمی ایران در سال 1392، نسبت به سال قبل، تنها یک درصد رشد داشت و به 10.72 میلیارد دلار رسید. از نظر حجم، میزان صادرات نسبت به سال قبل 4 درصد کاهش یافت و به 14.5 میلیون تن رسید. این بسیار کمتر از هدف‌گذاری صادرات 17.4 میلیون تنی محصولات پتروشیمی (به‌ارزش 13 میلیارد دلار) توسط دولت ایران بود. عدم دستیابی به این هدف‌گذاری، نشان دهنده لطمه دیدن صنعت پتروشیمی ایران از تحریم‌ها است.

بر اساس این گزارش در چند نخست امسال و با وجود توافق ژنو هیچ افزایش معناداری در میزان صادرات محصولات پتروشیمی کشور مشاهده نمی‌شود. در حالی که میزان صادرات محصولات پتروشیمی در ماه گذشته شمسی نسبت به ماه پیش از آن 3.6 درصد افزایش یافته و به 868 میلیون دلار رسیده است، اما حجم صادرات همچنان 2.9 درصد کمتر از میزان متوسط سالانه است.

مشکل اصلی توقف موقت عرضه گاز طبیعی به مجتمع‌های پتروشیمی به‌دلیل رشد مصرف گاز در داخل در ماه‌های زمستان بوده است. مجتمع‌های پتروشیمی ایران به روزانه 30 تا 35 میلیون متر مکعب گاز نیاز دارند، اما بر اساس گزارش‌ها، عرضه گاز به مجتمع‌های پتروشیمی در ماه فوریه به 15 میلیون متر مکعب کاهش یافته بود. وزارت نفت ایران به مجتمع‌های پتروشیمی دستور داده بود تا حجم تولید خود را به حداقل برسانند یا تا زمان اعلام بعدی تولید را متوقف کنند. هزینه تعطیلی صنعت پتروشیمی حدود 1.5 میلیارد دلار برآورد شده است.

ایران برای آغاز 60 پروژه نیمه‌تمامی که بر اساس برآوردها تاکنون 5 میلیارد دلار برای آنها هزینه شده، به 31 میلیارد دلار دیگر نیاز دارد. این پروژه‌ها در صورت تکمیل شدن، قادر خواهند بود حجم تولید سالانه محصولات پتروشیمی کشور را 55 میلیون تن افزایش دهند.

شرکت ملی پتروشیمی ایران قرار است در سال شمسی جاری، چند پروژه پتروشیمی را در غرب کشور به بهره برداری برساند. انتظار می‌رود که پروژه‌های پتروشیمی این شرکت در استان‌های غربی لرستان، آذربایجان غربی و کردستان طی سال جاری به بهره برداری برسند. ساخت خط لوله اتیلن غرب و توسعه صنایع بالادستی قرار است امسال با جدیت بیشتری دنبال شوند. بر اساس پیش‌بینی‌های انجام شده، یک پروژه پتروشیمی دیگر در لرستان تا اواخر سال 93 به بهره برداری خواهد رسید.

در سه‌ماهه جاری، رتبه ایران در صنعت پتروشیمی به‌دلیل کاهش 0.6 واحدی آن از نظر شاخص ریسک، با 0.1 واحد کاهش به 59 رسیده است. با این حال، جایگاه ایران در صنعت پتروشیمی بین کشورهای خاورمیانه و آفریقا، همچنان پنجم است که پایین‌تر از کویت است.