رویترز با اشاره به این که ایران در سه ماه نخست اجرای توافق ژنو به طور متوسط روزانه ۱.۳۳ میلیون بشکه نفت صادر کرده است نوشت بخشی از این رقم مربوط به صادرات میعانات گازی است که جزو تحریم های آمریکا قرار ندارد.
رویترز طی گزارشی نوشت: در نگاه اول، اینگونه به نظر می رسد که ایران
نفتی بیش از آنچه که بر اساس توافق ژنو مجاز بوده، صادر کرده است، اما
مقامات آمریکایی به جای شکایت کردن از این اتفاق، استدلال می کنند که تهران
در حال حرکت در چهارچوب محدودیت های توافق ژنو است.
افزایش صادرات نفت ایران نشان دهنده استفاده این کشور از شکافی است که در
قوانین آمریکا وجود دارد و به مشتریان این کشور اجازه می دهد تا از تهران
میعانات خریداری کنند، یک نفت بسیار سبک که مشمول تحریم ها نیست. افزایش
محموله های نفتی بلاعوضی که ایران به سوریه می دهد نیز تحت پوشش توافق
انجام شده قرار ندارد.
قدرت های جهانی، و ایران روز دوشنبه مذاکرات هسته ای را در وین با هدف
رسیدن به یک توافق جامع تا مهلت تعیین شده 20 جولای، ادامه می دهند.
مقامات همه کشورهای حاضر در مذاکرات، دستیابی به توافق نهایی را در طی 5 هفته آینده، دشوار ارزیابی می کنند.
برآوردهای آژانس بین المللی انرژی نشان می دهد که از شروع اجرای توافق ژنو
در 20 ژانویه تا 30 آوریل، ایران به طور متوسط حدود 1.33 میلیون بشکه در
روز نفت صادر کرده است.
کاخ سفید در ماه نوامبر اعلام کرد که توافق موقت، حجم نفت صادراتی مجاز
ایران را در سطح متوسط «تقریبا» یک میلیون بشکه در روز در طی 6 ماه اجرای
توافق که در 20 جولای منقضی می شود نگه می دارد، اما این مهلت شش ماهه می
تواند برای یک دوره شش ماهه دیگر تمدید شود.
آمریکا برای سنجش میزان احترام ایران به توافق، 3 معیار را مد نظر قرا می
دهد: ادبیات پیچیده توافق و قوانین آمریکا؛ آنچه به عنوان «فروش» نفت محسوب
می شود و آنچه به عنوان نفت خام تعریف می شود.
از نظر دولت آمریکا میعانات، نوعی نفت بسیار سبک که در میادین گاز طبیعی
یافت می شود و عمدتا برای ساخت پلاستیک استفاده می شود، به عنوان نفت خام
محسوب نمی شود. همچنین نفتی که ایران به صورت بلاعوض به سوریه می دهد نیز
به عنوان «فروش» نفت نیست و اینکه ایران بر اساس توافق ژنو، مجاز است بین
یک تا 1.1 میلیون بشکه در روز نفت صادر کند، حجمی که اندکی بیش از ارزیابی
عمومی کاخ سفید است.
این گزارش افزود: بر اساس توافق 24 نوامبر، اسناد مرتبط و قوانین آمریکا
موید موضع دولتمردان آمریکایی است. این بررسی همچنین نشان می دهد که تهیه
کنندگان پیش نویس قوانین تحریمی آمریکا قصد نداشته اند میعانات را از تحریم
ها مستثنی سازند.
برخی منتقدان تصدیق می کنند که موضع دولت آمریکا منطبق با قوانین است.
مارک دوبوویتز، مدیر اجرایی بنیاد دفاع از دموکراسی ها، از طرفداران سرسخت
تشدید تحریم های ایران تایید می کند که بر اساس قرائت دولت آمریکا از
مقررات، ایران می تواند به سوریه نفت بدهد، بدون اینکه این محموله ها در
فهرست میزان فروش نفت این کشور قید شود.
رابرت اینهورن، مقام سابق منع اشاعه وزارت امور خارجه آمریکا که قبلا عضو
هیئت مذاکره کننده آمریکا با ایران بوده است می گوید، هدیه دادن نفت به
سوریه در توافق گنجانده نشده است و کمکی هم به اقتصاد ایران نمی کند.
انتقالات اینچنینی قبل از انعقاد توافق هسته ای آغاز شده بود.
وی افزود: «هدف از تحریم نفتی علیه ایران، کاهش درآمدهای نفتی این کشور
بوده است و اگر سوریه پولی بابت نفت به ایران پرداخت نمی کند، بنابراین
مشخص است که ایران از طریق ارسال نفت به سوریه چیزی بر درآمدهای نفتی اش
نمی افزاید.»
مقامات آمریکایی اذعان می کنند که محاسبه نکردن فروش میعانات به عنوان
فروش نفت خام، شکافی است که به صورت ناخواسته در تحریم ها علیه ایران ایجاد
شده است.
بخش 1245 قانون اختیارات دفاع ملی آمریکا 2012 بانک های خارجی را تهدید می
کند که در صورت خرید یا فروش «نفت یا فرآورده های نفتی» از یا به ایران،
از ارتباط با سیستم مالی آمریکا محروم خواهند شد.
اما، این قانون، استثنائی را برای کشورهایی که به میزان قابل توجهی واردات
نفت خام از ایران را کاهش داده باشند، در نظر گرفته است. کشورهای مشتری
نفت ایران ممکن است با استفاده از تناقض موجود در قوانین آمریکا، به میزانی
که از خرید نفت خام خود از ایران کاسته اند، از این کشور دیگر انواع نفت،
شامل میعانات خریداری کنند. بدین ترتیب آنها می توانند از امتیاز در نظر
گرفته شده برای کاهش قابل توجه خرید نفت خام از ایران نیز استفاده کنند.
افراد نزدیک به تهیه پیش نویس این قانون گفتند، آنها تصور می کردند که
میعانات نیز به عنوان نفت خام محاسبه خواهد شد. اما وزارت خزانه داری
آمریکا تفسیری را از این قانون منتشر کرد که بر اساس آن، میعانات جزو نفت
خام و مشمول این قانون محسوب نمی شد. این تفسیر، دستیاران کنگره را متعجب
ساخت.
از آن زمان تاکنون، تلاش هایی برای مسدود کردن این شکاف ناخواسته انجام
گرفته است، اما تاکنون هیچ قانونی در این زمینه به تصویب نرسیده است.
هرچند مقامات دولت آمریکا و دستیاران کنگره می گویند، از اینکه ایران
توانسته فروش میعانات خود را افزایش دهد خشنود نیستند اما آنها معتقدند که
حجم فروش این نوع نفت سبک آنچنان زیاد نیست که نفع قابل توجهی را عاید
ایران سازد.