پس از صرف ٨ سال

پس از ٨ سال و اندی از آغاز طرح بنزین سازی پالایشگاه تبریز، این طرح در دولت یازدهم به بار نشست که حاصل آن توزیع بنزین پاک در بخش عمده ای از کلانشهر تبریز است.

ظرفیت شرکت پالایش نفت تبریز که بمنظور فرآورش ٨٠ هزار بشکه در روز نفت خام اهواز- آسماری طراحی شده بود، با بازنگری در واحد تقطیر آن به روزانه ١١٠ هزار بشکه در سال ١٣٧٢ رسید.

با افزایش ظرفیت پالایشی در تبریز می بایست تغییراتی در واحدهای پایین دستی ایجاد می شد و ظرفیت اکتان سازی پالایشگاه هم افزایش می یافت که این مهم محقق نشد.

به همین منظور برای تولید بنزین موتور با اکتان ٨٧ نیازمند استفاده از مواد بهبود دهنده نظیر MTBE بود که بطور متوسط در صورت عدم تزریق سایر بهبود دهنده های اکتان (نظیر برش PG دریافتی از پتروشیمی) میزان استفاده از MTBE تا ١٤ درصد افزایش می یافت.

با توجه به تعویض نوع سیل کمپرسور گاز گردشی واحد آیزوماکس، امکان افزایش ظرفیت تولید بنزین موتور وجود داشت، اما ثابت ماندن ظرفیت اکتان سازی باعث شد حداکثر سازی تولید بنزین موتور محدود شود.

بر همین اساس و بدنبال ابلاغ انجام مطالعات گزینه های بیشینه سازی تولید بنزین موتور در سال ١٣٨٤ (اواخر دولت هشتم) در این شرکت مطالعات گسترده ای آغاز و طرح بنزین سازی پالایشگاه در سال ١٣٨٥ کلید خورد.

هدف از اجرای این طرح افزایش کمی و کیفی تولید بنزین موتور با اکتان بالا (سوپر) مطابق با استاندارد یورو ٥ و استخراج و تامین روزانه ٧٥٠ بشکه بنزن مورد نیاز پتروشیمی تبریز عنوان شد.

در ادامه کنسرسیومی مرکب از شرکت طراحی و مهندسی صنایع انرژی (EIED)، شرکت تناوب از ایران و شرکت مهندسی سینوپک (SEI) از چین بعنوان پیمانکاران این طرح انتخاب شدند.

در ابتدا قرار بود این طرح حداکثر ٤ سال تکمیل و راه اندازی شود، این در حالی است که در اسفند سال ١٣٨٨، طرح با ٥٥,٤ درصد پیشرفت همراه بود؛ در همان اسفند ٨٨، زمان خاتمه طرح برای سال ١٣٩٠ پیش بینی شد.

لازم به ذکر است در اسفند سال ٨٩، این طرح به ٧٥,٨ درصد پیشرفت فیزیکی رسید.

در اسفند سال ٩٠، پیشرفت فیزیکی طرح به ٩٠,٥ درصد رسیده بود، با این حال می بایست پیش بینی خاتمه طرح مجددا تغییر کند؛ بنابراین سال ٩١ بعنوان زمان نهایی تکمیل طرح انتخاب شد.

تعویق طرح بنزین سازی تبریز با تشدید تحریمها علیه ایران و جلوگیری از ورود بنزین به کشور همراه شد، بر این اساس در اسفند ٩١، طرح بنزین سازی تبریز با ٩٧,٣ درصد پیشرفت همچنان به مرحله پیش راه اندازی هم نرسید و اگر این مهم انجام شده بود، این امکان فراهم می شد تا بخشی از تولید بنزین با کیفیت این پالایشگاه بجای ریفومیت دریافتی از واحدهای پتروشیمی استفاده شود.

به هرحال در شهریور سال ٩٢، این طرح با ٩٩,٧ درصد پیشرفت تحویل موقت شد.

در دولت یازدهم و با اولویت قرار گرفتن طرحهای پالایشی از سوی وزارت نفت این پروژه نیز (به رغم خصوصی شدن پالایشگاه تبریز) در اولویت کاری شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی کشور قرار گرفت.

به هر روی و با تلاش و پشتکار مدیران مربوطه، واحدهای تصفیه نفتا، احیای کاتالیستی و استخراج بنزن به بهره برداری رسید.

اجرای کامل این طرح به افزایش تولید بنزین به میزان ٩٠٠ هزار لیتر در روز، عدم نیاز به استفاده از مواد افزایش دهنده اکتان نظیر MTBE و استخراج روزانه ٧٥٠ بشکه بنزن مورد نیاز پتروشیمی تبریز، انجامید.

هم اکنون روزانه بیش از ٦٠٠ هزار لیتر از کل بنزین تولیدی این شرکت (در حدود ٣,٥ میلیون لیتر) با کیفیت یورو ٤ تولید و در شهر تبریز توزیع می شود.