سال 1385 در سفر رئیس جمهوری ایران به ونزوئلا، این دو کشور برای ساخت دو واحد تولید متانول، یکی در ایران و دیگری در ونزوئلا به توافق رسیدند و از آن هنگام به بعد، پیگیری ساخت واحدهای پتروشیمی به حلقه مذاکرات دو کشور پیوست.
در سفر هفته گذشته هوگو چاوز به تهران، رافائل رامیرز، وزیر انرژی و منابع طبیعی ونزوئلا در دیدار با دکتر سیدمسعود میرکاظمی، موضوع همکاری دو کشور در حوزه پتروشیمی را بررسی و پیگیری کرد. دکتر میرکاظمی در پایان این دیدار از همکاری مشترک ایران و ونزوئلا در زمینه پتروشیمی خبر داد و افزود: بر اساس این مذاکرات قرار شد کار مشترکی در زمینه پتروشیمی میان دو کشور انجام شود.
بر اساس این گزارش، توافقنامه اولیه دو رئیس جمهوری در مرداد 1385، در شهریور ماه همان سال به یک مشارکتنامه همکاری تبدیل شد و میان مدیرعامل وقت شرکت ملی صنایع پتروشیمی و مدیرعامل پتروشیمی ونزوئلا به امضا رسید.
برای اجرای این مشارکتنامه که دو طرف را متعهد به ساخت دو واحد پتروشیمی در هر کشور کرده بود، یک شرکت سرمایهگذاری مادر با مالکیت 50 – 50 تاسیس شد تا منافع دو کشور از فروش محصولات تولید شده را به صورت مساوی تقسیم کند.
سرانجام پس از تصویب اساسنامه شرکت و انجام مقدمات اولیه، کلنگ طرح مشترک پتروشیمی ایران و ونزوئلا 11 تیر 1386 با حضور محمود احمدینژاد و هوگو چاوز، روسای جمهوری ایران و ونزوئلا، در سایت دو عسلویه به زمین زده و قرار شد که واحد دیگر در ونزوئلا نیز در منطقه صنعتی به نام زیگما ساخته شود. طبق برآوردهای اولیه، سرمایه گذاری مشترک ایران و ونزوئلا برای ساخت و راه اندازی این واحدها یک میلیارد و 400 میلیون دلار بوده و قرار است هر یک از این مجتمعها سالانه یک میلیون و 650 هزار تن متانول تولید کنند. متانول مادهای شیمیایی و بی رنگ است که موارد استفاده متعدد در صنایع پایین دست پتروشیمی چون تولید ام.تی.بی.یی (MTBE) به عنوان ماده بالا برنده عدد اکتان بنزین، اسید استیک، حلالها، چسبها، ضد یخ، انواع پلاستیک، تولید پروپیلن و تولید الفینها دارد.
از آنجا که به دلیل کاربردهای فراوان متانول بازارهای جهانی تشنه این محصول است، پیشبینی میشود ساخت این مجتمعها سودآوری مناسبی را برای دو کشور به همراه داشته باشد. علاوه بر اینها احداث واحدهای متانول در دو کشور، دستیابی آسان به بازارهای آمریکای لاتین و برزیل را برای ایران و دسترسی مناسب به بازارهای خاورمیانه مانند هند و پاکستان را برای ونزوئلا امکانپذیر میکند که میتواند بازارهای خوبی برای فروش محصولات تولیدی هر یک از مجتمعها باشد. سهم 12 درصدی ایران در تولید متانول جهان هم اکنون مجتمعهای پتروشیمی شیراز (84 هزار تن در سال)، فناوران (سالانه یک میلیون تن)، خارگ (سالانه 660 هزار تن) و زاگرس (دو واحد یک میلیون و 650 هزار تنی) عمده تولیدکنندگان متانول در ایران هستند که در مجموع ظرفیت تولید آنها بیش از 5 میلیون تن برآورد شده است.
پس از بهرهبرداری از واحد دوم پتروشیمی زاگرس با ظرفیت تولید سالانه یک میلیون و 650 هزار تن متانول با گرید AA سهم ایران از تولید این محصول با ارزش در جهان به 12 درصد ارتقا یافت. افزونبراین در طرحهای توسعهای صنعت پتروشیمی کشور پیشبینی شده تا برای ارتقا جایگاه ایران در میان تولیدکنندگان جهانی متانول مجتمعهای پتروشیمی مرجان (متانول هفتم)، جم آرمه (متانول هشتم)، متانول نهم یوروکم، کاوه (متانول دهم)، متانول دوازدهم عمان و متانول سیزدهم هند هم اجراشود که طرح مشترک ایران و ونزوئلا به عنوان متانول یازدهم نیز جز این دسته از طرحها به شمار میرود. متانول صدرنشین صادرات پتروشیمی ایران هم اکنون کشورهایی نظیر چین، ژاپن، کره جنوبی، هند، سنگاپور، ترکیه و اروپای غربی عمده ترین بازارهای هدف برای صادرات متانول محسوب میشوند؛ از اینرو ایران در پنج ماه نخست امسال با صدور یک میلیون و 358 هزار تن متانول به ارزش 356 میلیون و 19 هزار و 760 دلار به بازارهای خارجی از سودآوری مطلوب این محصول برای کشور غافل نبوده است.
در پنج ماه نخست امسال سهم صادراتی متانول در میان دیگر محصولات پتروشیمی 22.26 درصد بوده، به این ترتیب متانول در رده نخست جدول صادراتی محصولات پتروشیمی ایران قرار گرفته است. افزون بر اینها ایران در سال 2009 دومین صادرکننده متانول به چین بوده که در شش ماه نخست 2010 به جایگاه نخست در این زمینه رسیده است.