سهم صنایع پایین دست در توسعه پتروشیمی چیست؟

بر اساس اعلام مدیرعامل شرکت ملی صنایع پتروشیمی، امسال ظرفیت تولید پتروشیمی ایران ١,٣ میلیون تن افزایش می یابد، اما پرسش اینجاست که با افزایش ظرفیت تولید پتروشیمی ایران، آیا سهمی هم برای توسعه صنایع پایین دستی یا تکمیلی پتروشیمی در نظر گرفته شده است؟
به گزارش نکونیوز، مهندس شعری مقدم دیروز برنامه های افزایش تولید صنعت پتروشیمی را تشریح کرد که بر مبنای آن، امسال یک میلیون و ٣٠٠ هزار تن و سال آینده بیش از هفت میلیون و ١٠٠ هزار تن دیگر به ظرفیت تولید پتروشیمی کشور افزوده می شود. هم اکنون ٦٢ طرح نیمه کاره در صنعت پتروشیمی از برنامه چهارم و پنجم باقی مانده است که در میان آنها ١٥ طرح بیش از ٦٠ درصد پیشرفت فیزیکی داشته است و چند طرح از آنها شامل پتروشیمی های تخت جمشید، فاز دوم کاویان، لرستان، مهاباد، کردستان، هگمتانه، کاوه، “ام، ئی، جی مروارید”، شهدای مرودشت، پردیس ٣، فاز یک دماوند، کارون و دالاهو امسال و اوایل سال آینده به بهره برداری می رسند. پتروشیمی های میاندوآب، اندیمشک، بوشهر، مسجد سلیمان، سبلان، لردگان، هنگام، خارگ، گناوه، دشتستان، سیراف، پتروکیمیا، پارک استایرین، ونیران، ارگ شیمی پارسا، مرجان، گچساران و فیروز آباد نیز ظرف سه، چهار سال آینده به تولید می رسند. اما طی سالهای اخیر آن میزان که برای توسعه مجتمع های پتروشیمی کلنگ زنی شده، برای توسعه صنایع پایین دستی تلاش نشده است. این در حالیست که توسعه صنعت پتروشیمی به خودی خود، بدون همراهی با صنایع پایین دستی که ارزش افزوده و اشتغال بالاتری ایجاد می کنند، در رشد و رونق اقتصادی داخلی کشور تاثیر مورد انتظار را نخواهد داشت. اما با این وجود بویژه در دولت گذشته، بدون توجه به توسعه صنایع پایین دستی که بار اصلی اشتغالزایی صنعت پتروشیمی را بر دوش دارند، مدام از ایجاد اشتغال به وسیله احداث مجتمع های پتروشیمی سخن گفته می شد که عملا این وعده ها تحقق نیافت. صادرات محصول نهایی، به‌مراتب سود بیشتری برای کشور دارد و این مستلزم تکمیل زنجیره ارزش در پتروشیمی است. ضمن اینکه اشتغالزایی در صنایع پایین دست، امکان تحقق بیشتری دارد. از سوی دیگر با عنایت به اینکه سود در صنعت پتروشیمی حرف اول را می‌زند و سرمایه‌گذار هر جا احساس کند سود زیادی عایدش می‌شود ناخودآگاه به آن سمت گرایش می‌یابد، هم اکنون محل سوددهی در صنعت پتروشیمی در حال تغییر است و به سمت صنایع پایین‌دستی سوق یافته و آنگونه که بیژن زنگنه وزیر نفت نیز اعلام کرده، وزارت نفت نسبت به حوزه پایین دستی پتروشیمی، اهتمام جدی تری نشان خواهد داد. با این وجود هنوز برای توسعه صنایع پایین دستی پتروشیمی، چشم انداز مثبت و قابل اطمینانی برای سرمایه گذاران ایجاد نشده و به همین دلیل امید است حال که وزارت نفت و شرکت ملی صنایع پتروشیمی، با توجه به واگذاریها در صنعت پتروشیمی، درگیریهای اجرایی کمتری دارند، با کمک وزارت صنعت نسبت به ایجاد اطمینان در سرمایه گذاران حوزه پایین دست پتروشیمی و رونق بخشی به این حوزه تلاش بیشتری داشته باشند.