شرکتها و بنگاههای اقتصادی کشور 17 سال است که از سوی سازمان مدیریت صنعتی رتبهبندی میشوند. این سازمان هر سال نام 500 شرکت برتر را در یک فهرست کلی اعلام میکند. علاوه بر این بنگاههای اقتصادی بسته به نوع فعالیت آنها در چندین گروه تقسیمبندی میشوند تا شرکتهای برتر هر گروه نیز مشخص شود.
به گزارش سرویس بازار ایسنا، این سازمان در سال جاری، شرکتها را به 29 گروه صنعتی تقسیم کرده است از جمله دو گروه «فرآوردههای نفتی» و «پتروشیمی». در مقایسه گروههای صنعتی از نظر میزان فروش (درآمد)، گروه فرآوردههای نفتی با 23 درصد سهم، جایگاه اول را در اختیار قرار دارد. در شاخص سودآوری نیز گروه پتروشیمی با 15 درصد و گروه فرآوردههای نفتی با 14.8 درصد سهم در جایگاه اول و دوم هستند. گروه پتروشیمی همچنین در زمینه ارزش افزوده، پس از بانکها و موسسات اعتباری و گروه شرکتهای چندرشتهای صنعتی، در جایگاه سوم قرار گرفته است.
سه شرکت در جدول پرفروشها
شاخص میزان فروش، مهمترین شاخص دستهبندی شرکتهاست. در فهرست 10 شرکت برتر، سه شرکت از گروه فرآوردههای نفتی و یک شرکت از گروه پتروشیمی دیده میشود.
در این فهرست که بر اساس صورتهای مالی سال 1392 منتشر شده است، شرکت پالایش نفت بندرعباس با 40 هزار میلیارد تومان فروش در رتبه اول قرار دارد. این شرکت نسبت به سال گذشته دو رتبه صعود داشته است. شرکت پالایش نفت اصفهان، با یک رتبه سقوط نسبت به سال 1391 در جایگاه دوم قرار دارد.
صنایع پتروشیمی خلیج فارس که سال گذشته در رده دوم بود، در فهرست سال جاری سومین شرکت برتر کشور است. گروه گسترش نفت و گاز پارسیان، نیز با یک صعود 15 پلهای از رتبه 20 به جایگاه پنجم رسیده است.
در گروه فرآوردههای نفتی، شرکت پالایش نفت بندرعباس و در گروه پتروشیمی، شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس نخستین شرکت از نظر فروش هستند.
پتروشیمی خلیج فارس و بالاترین میزان ارزش افزوده
در فهرستی که بر اساس شاخص «بالاترین میزان ارزش افزوده» تنظیم شده است، پنج شرکت وابسته به این دو گروه دیده میشوند. شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس با پنج رتبه صعود نسبت به سال گذشته در صدر فهرست قرار گرفته است.
شرکت سرمایهگذاری نفت و گاز پتروشیمی تامین همانند سال گذشته جایگاه دوم را به خود اختصاص داده است. شرکت پالایش نفت بندرعباس با یک صعود خوب از رتبه 26 به هفتم رسیده است. شرکت گروه گسترش نفت و گاز پارسیان (هولدینگ) نیز در جایگاه هشتم قرار دارد. این شرکت سال گذشته رتبه 12 را دارا بود. هولدینگ شرکت پتروشیمی مارون نیز از جایگاه دهم به نهم رسیده است.
سودآورها و صادراتیها
یکی دیگر از شاخصهایی که شرکتها بر اساس آن رتبهبندی شدهاند، «بیشترین دارایی» است. 10 شرکت نخست این فهرست در اختیار بانکیهاست و فقط دو شرکت غیربانکی در میان آنها دیده میشود. یکی از آنها هولدینگ شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس است که در رتبه هشتم قرار دارد.
در فهرست پنج شرکتی که بیشترین سودآوری را داشتهاند، سه شرکت وابسته به دو گروه «فرآوردههای نفتی» و «پتروشیمی» دیده میشود. هولدینگ شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس که در فهرست سال گذشته در رتبه دوم قرار داشت، در سال جاری در جایگاه نخست قرار گرفته است. رتبه فروش این شرکت 2 است.
هولدینگ شرکت سرمایهگذاری نفت و گاز و پتروشیمی تامین رتبه دوم را به خود اختصاص داده است. رتبه فروش این شرکت 13 و رتبه سودآوری آن در فهرست سال گذشته یک بوده است.
شرکت پالایش نفت بندرعباس که در صدر جدول فروش قرار دارد، در زمینه سودآوری در یک صعود چشمگیر از رتبه 21 به رتبه 4 رسیده است.
در زمینه بیشترین صادرات، چهار شرکت نفتی و پتروشیمی در جدول پنج شرکت برتر حضور دارند. هولدینگ شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس در صدر این فهرست است. هولدینگ شرکت گروه گسترش نفت و گاز پارسیان در جایگاه سوم قرار دارد. این شرکت از نظر رتبه فروش، پنجم است.
رتبه چهارم این جدول به هولدینگ شرکت سرمایهگذاری نفت و گاز و پتروشیمی تامین اختصاص دارد. جایگاه هولدینگ شرکت پتروشیمی مارون نیز پنجم است. نام این شرکت در جدول فروش در رتبه سیام ديده میشود.
صعود در رتبه فروش
در میان پنج شرکتی که بیشترین صعود در رتبه فروش را داشتهاند، هولدینگ شرکت گروه گسترش نفت و گاز پارسیان رتبه پنجم را به خود اختصاص داده و نسبت به سال قبل 15 پله صعود داشته است. نام این شرکت در جدول «بیشترین رشد فروش» نیز با 260 درصد رشد، در جایگاه سوم دیده میشود.
در مورد شاخص «بیشترین بازدهی فروش»، در میان پنج شرکت برتر نام سه شرکت پتروشیمی دیده میشود. شرکت پتروشیمی پردیس با 85 درصد بازدهی در صدر فهرست قرار دارد. شرکت پتروشیمی مارون با 70 درصد بازدهی در جایگاه سوم قرار گرفته است. نام شرکت پتروشیمی خارگ نیز با 65 درصد بازدهی در جایگاه چهارم دیده میشود.
در میان پنج شرکتی که در صدر جدول «بالاترین ارزش بازار» قرار دارند نام سه شرکت صنایع پتروشیمی خلیج فارس (هولدینگ)، پالایش نفت بندرعباس و سرمایهگذاری نفت و گاز و پتروشیمی تامین (هولدینگ) نیز دیده میشود که به ترتیب رتبههای اول، دوم و پنجم را به خود اختصاص دادهاند.
در میان پنج شرکت برتر جدول مربوط به شاخص «بالاترین اشتغالزایی» نام هیچ شرکتی از دو گروه فرآوردههای نفتی و پتروشیمی دیده نمیشود.
شرکتهای پیشرو و صادراتگرا
در رتبهبندی امسال 10 شرکت پیشرو نیز انتخاب شدهاند. معیار اصلی در انتخاب شرکتهای پیشرو تغییر رتبه فروش شرکتهای حاضر در فهرست 100 شرکت برتر ایران طی چهار سال اخیر است. در این جدول شرکتهای پالایش نفت بندرعباس و پتروشیمی مارون، در جایگاه اول و دوم قرار دارند. رتبه شرکت گروه گسترش نفت و گاز پارسیان نیز نهم است.
همچنین 10 شرکت برتر صادراتگرا بر اساس شاخص ترکیبی صادرات نیز مشخص شدهاند. این شاخص از ترکیب سه شاخص صادرات، رشد صادرات و نسبت صادرات به فروش به دست میآید. جایگاه اول تا سوم این جدول به شرکتهای صنایع پتروشیمی خلیجفارس، پتروشیمی زاگرس و گروه گسترش نفت و گاز پارسیان، اختصاص دارد. شرکتهای پتروشیمی پارس و پتروشیمی مارون نیز در جایگاه ششم و هفتم ایستادهاند. رتبه شرکت پتروشیمی پردیس نیز دهم است.