همزمان با توقف ساخت تنها کارخانه تولید LNG ایران با پیشرفتی ۶۰ درصدی، قطر با استفاده از گازهای میدان مشترک پارس جنوبی، جشن صادرات پنج هزارمین محموله LNG خود به بازار جهانی را گرفت.
هر چند ایران با در اختیار داشتن حدود ۳۴ تریلیون مترمکعب بزرگترین دارنده ذخیره گاز طبیعی جهان بوده و حدود نیمی از این ذخایر در میدان مشترک پارس جنوبی قرار دارد اما سهم ایران در تجارت جهانی گاز طبیعی کمتر از دو درصد تخمین زده می‌شود.
بر این اساس هم اکنون صادرات گاز طبیعی ایران از مسیر خطوط لوله هم با سایه و روشن‌های متعددی روبرو است به طوری‌که همزمان با بالا گرفتن اختلاف قیمتی با ترکیه، وضعیت قراردادهای صادرات گاز به پاکستان، عمان و امارات در هاله ای از ابهام قرار دارد و به دلیل فعالیت گروه تروریستی داعش در عراق هم آغاز صادرات گاز به این کشور همسایه چالش برانگیز خواهد بود.
در این بین صادرات گاز طبیعی از طریق محموله‌های LNG هم به عنوان یکی از سناریوهای حضور در بازار جهانی گاز هم به دلیل تعلیق ساخت تنها کارخانه تولید LNG ایران در بندر عسلویه فعلا امکان پذیر نیست.
ماجرای عدم حضور ایران در بازار جهانی LNG هم از آنجا آغاز شد که در طول فعالیت دولت نهم عملیات ساخت اولین طرح تولید LNG ایران آغاز شد و در حالی که شرکت‌هایی همچون توتال فرانسه، شل انگلیس و چند شرکت چند ملیتی از طرح ساخت کارخانه های تولید LNG در عسلویه یکی پس از دیگری کناره گیری کردند تا پایان فعالیت دولت دهم پیشرفت ساخت تنها طرح تولید LNG ایران از مرز ۵۰ درصد عبور کرد.
به عبارت دیگر پس از توقف ۶ طرح ساخت کارخانه‌های تولید LNG در فازهای پارس جنوبی، گلشن، فردوس، پارس شمالی و قشم، کارخانه ایران ال. ان. جی تنها پروژه فعال ایران برای حضور در تجارت جهانی گاز مایع شده، بود.
با این وجود، در دو سال گذشته و همزمان با آغاز فعالیت دولت تدبیر و امید، عملیات اجرایی این طرح گازی در حالی تا اطلاع ثانوی تعلیق شد که فاز اول نخستین کارخانه تولید LNG ایران شامل نیروگاه ۱۱۰۰ مگاواتی، مخازن ذخیره‌سازی LNG و LPG و اسکله‌های دریایی و فراساحلی آماده راه اندازی و بهره برداری شده بود.
این در حالی است که پیش بینی می‌شود با بهره‌برداری کامل از فاز اول کارخانه ایران ال. ان. جی امکان تولید سالانه ۱۰.۵ میلیون تن ال. ان. جی فراهم شود که در این صورت، روزانه بیش از ۲۰ میلیون دلار درآمد جدید نصیب اقتصاد ملی خواهد شد که این درآمد در طول یکسال از مرز ۷ میلیارد دلار عبور خواهد کرد.
در همین حال، علیرضا کاملی مدیرعامل شرکت ملی صادرات گاز پیشتر در گفتگویی در تشریح مهمترین دلایل توقف ساخت تنها طرح تولید LNG ایران در عسلویه، گفت: قرارداد ساخت تجهیزات بخش مایع سازی گاز این پروژه تولید LNG به یک شرکت آلمانی واگذار شده بود که این شرکت آلمانی از تحویل تجهیزات گازی ایران را با وجود دریافت منابع مالی خودداری می‌کند.
جشن بزرگ گازی شیخ نشینان در پارس جنوبی
به گزارش مهر، در شراط فعلی ظرفیت تولید LNG قطر به عنوان مهمترین شریک گازی ایران در پارس جنوبی به سالانه ۷۷ میلیون تن افزایش یافته است و با وجود ساخت چندین کارخانه بزرگ تولید LNG اما این کشور شیخ نشین اعلام کرده که قصد احداث کارخانه های جدید تولید LNG را ندارد.
هم اکنون قطر در کنار تولید LNG، با ساخت کارخانه های جدید به بزرگترین تولید کننده گاز مایع (ای. پی. جی)، جی. تی. ال و گاز هلیوم جهان هم تبدیل شده و این در حالی است که ظرفیت تولید جی. تی. ال و گاز هلیوم ایران از پارس جنوبی صفر است.
در این بین فروردین ماه سال جاری قطر موفق به صدور پنج هزارمین کشتی حامل LNG صادراتی خود به بازارهای جهانی شده است و در حالی که ایران حتی از ظرفیت تولید یک تن LNG برخوردار نیست این کشور بزرگ گازخیز به بزرگترین صادرکننده LNG جهان تبدیل شده است.
در همین حال، شرکت قطرگاز که عنوان بزرگترین تولید کننده LNG جهان را یدک می کشد و محموله های LNG این شرکت به کشورهای مختلف جهان همچون چین، هند، انگلیس، ژاپن و کره جنوبی صادر می شود با انتشار گزارش کوتاهی، اعلام کرد: پنج هزارمین محموله گازی قطرگاز اخیرا در بندر رأس‌الفان بارگیری و صادر کرده است.
قطر بازار گاز ایران در پاکستان را گرفت؟
پس از کش و قوس‌های فراوان و ابهامات متعدد در قرارداد صادرات گاز ایران به پاکستان، قطر در طول مدت چند روز این بازار استراتژیک گازی ایران را تصاحب کرد.
بر این اساس همزمان با توقف مذاکرات و حتی احداث خطوط لوله واردات و صادرات گاز طبیعی بین ایران و پاکستان، اولین کشتی حامل LNG صادراتی قطر در پایانه کراچی پهلوگیری و تخلیه بار کرده است.
براساس گزارش‌های منتشر شده توسط رسانه های پاکستانی، دولت اسلام آباد به دنبال واردات روزانه ٢٠٠ میلیون فوت مکعب گاز به صورت ال. ان. جی از قطر است و در نظر دارد حجم واردات خود را به ٤٠٠ میلیون فوت مکعب در روز افزایش دهد.
در همین حال، شاهد خاقان عباسی وزیر نفت و منابع طبیعی پاکستان در توجیه واردات گاز طبیعی از قطر به جای ایران، تاکید کرده است: با انجام واردات گاز مایع از قطر و استفاده از آن برای سوخت نیروگاه‌های حرارتی، هزینه تولید برق در پاکستان به میزان ۴۰ درصد کاهش خواهد یافت.
به گفته این عضو کابینه دولت اسلام آباد، پاکستان برای تامین سوخت لازم برای نیروگاه‌های حرارتی خود مجبور به واردات حجم زیادی گازوئیل است اما وقتی سوخت گاز در دسترس باشد، تولید برق هم ارزان تر و هم با آلایندگی کمتری انجام خواهد شد.