صنعت پالایش و پخش فرآورده های نفتی با فرآیندی شامل بخش های مختلف تولید، واردات، صادرات، ذخیره سازی، انتقال و توزیع میلیارد ها لیتر فرآورده های نفتی با عملیاتی مستمر، در شبکه ای به وسعت کشور ایران و نقاط صادراتی و وارداتی متعلق به آن، تامین بیش از 40 درصد از کل سبد انرژی مصرفی کشور را بر عهده دارد.
هم اکنون با تصفیه روزانه یک میلیون و 700 هزار بشکه نفت خام در 9 پالایشگاه کشور، روزانه حدود 260 میلیون لیتر فرآورده نفتی شامل گاز مایع، بنزین، نفت گاز، نفت سفید، نفت کوره و فرآورده های ویژه تولید می شود.
در این راستا جهت افزایش ضریب امنیت عرضه انرژی در سال های آتی که از مهم ترین شاخص های مورد بررسی در تعیین شرایط سرمایه گذاری های صنعتی و اقتصادی در اقتصاد ملی محسوب می شود، علاوه بر توسعه و بهینه سازی فرآیند پالایشگاه های موجود، اقدام به احداث پالایشگاه های میعانات گازی بندر عباس (پالایشگاه ستاره خلیج فارس)، پالایشگاه نفت خام فوق سنگین بندر عباس (پالایشگاه هرمز) و پالایشگاه فوق سنگین آبان (پالایشگاه خوزستان) شده است.
در راستای نیل به خصوصی سازی که از جمله مهمترین مباحث مطرح در حوزه صنعت نفت طی سال های اخیر بوده است، نیز مهمترین گام اولیه در صنعت پالایش و پخش، واگذاری مابقی شرکت های پالایش نفت بوده است. تحقق موفقیت آمیز این برنامه در صنعت نفت با توجه به سرمایه بالای مورد نیاز برای مشارکت فعالان بخش خصوصی منوط به ایجاد زیر ساخت های مالی، مقرراتی و قانونی مورد نیاز است. بازار کار آمد مالی و افزایش توان خرید بخش خصوصی از جمله پیش زمینه های مهم در خصوصی سازی به شمار می روند که در صورت نبود این شرط ها، بنگاه های دولتی به بخش عمومی واگذار می گردد که چندان موثر نخواهد بود.
آزاد سازی اقتصادی یکی دیگر از عوامل مهم جهت دستیابی به نتایج مطلوب در امر خصوصی سازی با هدف ارتقای کارآیی است. مادامی که مواد اولیه شرکت ها و نرخ فروش محصولات مشمول قیمت گذاری باشد و قیمت ها براساس نیروهای بازار تعیین نگردد (عدم وجود فضای رقابتی و آزاد سازی تجارت خارجی) نمی توان به این مهم دست یافت و شرکت های مشمول این طرح امکان شناسایی فرصت ها و مشکلات خود را نخواهند داشت.