دوربرگردان سعودی از آمریکا به سمت چین

صادرات نفت عربستان به آمریکا به پایین ترین سطح خود از دوران بحران مالی تاکنون رسیده است. اتفاقی که نشانگر تاثیر جهش نفت شیل و البته رشد سریع واردات نفت از کاناداست.

به گزارش فایننشال تایمز، آمارهای هفتگی و ماهانه دولت آمریکا نشان می دهد که واردات نفتی این کشور از عربستان در یک سال گذشته به طور میانگین کمتر از یک میلیون بشکه در روز بوده است.

عربستان برای جبران این مساله و پیدا کردن جایگزینی برای این کاهش فروش، روی خود را به سوی آسیا گردانده است و اکنون چین رقابتی را با آمریکا به عنوان بزرگترین خریداران نفت عربستان پیش می برد. ولی هرگونه تضعیف روابط اقتصادی که بر ارتباط عربستان و آمریکا تاثیر بگذارد، می تواند به نگرانی ریاض دامن بزند، زیرا این کشور در حال یک چرخش اساسی از سوی آمریکا به سمت چین است.

جیسون بوردف، موسس مرکز سیاستهای جهانی انرژی دانشگاه کلمبیا در این باره می گوید: رفتار مسئولان سعودی در طول یک سال گذشته نشان می دهد که آنها متوجه شده اند آمریکا یک بازار رو به زوال است و سمت شرقی کانال سوئز بازار رو به رشد آنها خواهد بود. هرچند که این بحث محدودیتهایی را هم به همراه دارد، آنها می خواهند که بازارهایشان تنوع داشته باشد و به دلایل ژئوپلیتیک به حضور در آمریکا نیاز دارند.

آخرین باری که صادرات نفت خام عربستان به آمریکا برای یک مدت قابل توجه به طور میانگین به زیر یک میلیون بشکه نفت در روز رسیده بود به سال ٢٠٠٩ باز می گردد که بحران اقتصادی آمریکاییها تقاضا را برای نفت مختل کرده بود. در آن زمان، برخی ماهها بود که واردات نفت آمریکا از عربستان به زیر بک میلیون بشکه در روز رسیده بود، اما این اتفاق برای مدتی طولانی دوام نداشت.

تنها تجربه مشابه دیگر در حافظه کوتاه مدت نیز به اواسط دهه ١٩٨٠ میلادی باز می گردد؛ زمانی که عربستان تولید نفت خود را در اقدامی شکست خورده برای رشد قیمت نفت، به شدت کاهش داده بود. به جز این موضوع، تا سال ٢٠١٣ ، آمریکا به طور میانگین روزانه بیش از ١,٥ میلیون بشکه نفت از عربستان وارد کرده است.

از سوی دیگر، درحالی که رشد قابل توجه تولید نفت آمریکا جای بخش قابل توجهی از واردات نفت این کشور رااز غرب آفریقاپر کرده است، رشد میزان واردات از کانادا نیز عامل اصلی دیگر در کاهش نیاز به واردات نفت از خاورمیانه شناسایی شده است.

صادرات نفت کانادا به آمریکا درحال حاضر به حدود روزانه سه میلیون بشکه در روز رسیده است که نسبت به سال ٢٠١١ به طور میانگین بیش از یک میلیون بشکه در روز افزایش یافته است.

این تغییرات درحالی رخ داده که عربستان در نبرد برای حفظ سهمش از بازار نفت مصمم به نظر می رسد که این مصمم بودن به تصمیم سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) در ماه نوامبر برای تغییر ندادن سقف تولید نفت در نشست ماه نوامبر این سازمان منجر شد و با وجود سقوط قیمتها در بازار، اوپک راضی به کاهش تولید نفت نشد.

در هفته های گذشته نیز سعودیها اعلام کردند که در سیاست خود برای خارج کردن نفت با قیمت تمام شده بالا از بازار موفق عمل کرده اند و از طریق بالا نگه داشتن تولید نفت خود باوجود سقوط ٦٠ درصدی قیمت نفت میان ماه ژوئن تا ژانویه توانسته اند سهمشان را از بازار حفظ کنند.

عربستان با این وجود همچنان دومین تامین کننده اصلی نفت خام آمریکا پس از کانادا به شمار می رود و سهام برخی پالایشگاهها و واحدهای پتروشیمی را در این کشور در اختیار دارد. صادرات نفت عربستان به آمریکا امسال تقریبا حدود یک سوم کمتر از مدت مشابه در سال گذشته بوده است و نسبت به سال ٢٠١٢ نیز کاهشی در حدود ٤٠٠ هزار بشکه را در روز تجربه کرده است.

با این حال آمارهای هفتگی دولت آمریکا نشان می دهد که روند واردات نفت از عربستان از اواخر ماه مارس تاکنون تقویت شده است که ممکن است نشانگر این باشد که هنوز شرایط برای خروج عربستان از بازار نفت آمریکا مساعد نیست.

تاریخ روابط دو کشور در زمینه نفت فراز و نشیبهای زیادی را پشت سر گذاشته است. تنها شش سال پس از تشکیل حکومت سعودی در سال ١٩٣٢، شرکتهای نفتی آمریکایی صحرای عربستان را به یک بازیگر مهم در عرصه بین الملل بدل کردند. در حال حاضر شرکت نفتی آرامکو وابسته به دولت عربستان، از هر ٩ بشکه نفتی که در دنیا مصرف می شود، یک بشکه نفت را تولید می کند، هرچند که روابط میان دو کشور به تازگی اوضاع چندان خوبی را تجربه نمی کند.

هفته گذشته، ملک سلمان بن عبدالعزیز که از ماه ژانویه پادشاهی عربستان را برعهده دارد، سفر خود را برای دیدار با اوباما، رئیس جمهوری آمریکا لغو کرد. هرچند که رئیس جمهوری آمریکا بر دوستی فوق العاده دو کشور تاکید دارد و همچنان به تعهدات واشنگتن برای تامین امنیت عربستان متعهد است.

عربستان در حال حاضر با جدیت خاصی در حال بازاریابی نفت خام خود در بازار آسیاست، بازاری که بخش مهمی از سهمش را به ایران و عراق واگذار کرده است. علی النعیمی، وزیر نفت عربستان در سفری که در ماه آوریل به پکن داشت تاکید کرده بود که این کشور روزانه بیش از یک میلیون بشکه نفت به چین می فرستد.

عربستانیها همچنین چند پروژه مشترک پالایشی را در آسیا آغاز کرده اند که از آن جمله می توان به پروژه های کره جنوبی اشاره کرد. به اعتقاد مسئولان نفتی عربستان، تقاضای نفت در آسیا رو به رشد خواهد بود و آنها آماده اند که این تقاضا را پوشش دهند.