آماده‌باش ایران به اوپک

در این بین وزیر نفت کشورمان، بیژن نامدار زنگنه نیز به عنوان یکی از سران این سازمان در نشست 167 حاضر شد و اعلام کرد که اوپک اگر خواهان این است که قیمت نفت در محدوده کنونی باقی بماند(و شاهد افت دوباره قیمت ها نباشیم) باید برای نفت ایران جا باز کند. زنگنه این بار اعلام کرد که 6 تا 7 ماه پس از رفع تحریم ها ایران قادر است به میزان پیش از تحریم ها نفت تولید کند. زنگنه همچنین با غول های بزرگ نفت و گاز جهان درخصوص بازگشت آنها به صنعت نفت ایران در دوران پسا تحریم گفت وگو کرد.

اوپک سقف تولید خود را تثبیت کرد
اوپک برای هفتمین دوره پیاپی سقف تولید خود را 30 میلیون بشکه تعیین کرد این در حالی است که پیش از آن همه گمانه زنی ها از تثبیت سقف تولید این سازمان خبر می دادند. این در حالی است که در نشست قبلی این سازمان ثابت ماندن سقف تولید آن روی 30 میلیون بشکه با جنجال های بسیاری همراه بود اما در این نشست به نظر می آمد بین اعضای این سازمان هماهنگی بیشتری برای اخذ این تصمیم وجود داشته است.

برای هفتمین دوره پیاپی است که اوپک سقف 30 میلیون بشکه ای را برای تولید نفت خود تعیین می کند، سقفی که در حال حاضر برای ماه های زیادی است که شکسته می شود و کشورهای عضو به آن پایبند نیستند. در حال حاضر براساس آخرین آماری که خبر گزاری رویترز منتشر کرده است این سازمان در ماه مه روزانه 22/ 31 میلیون بشکه تولید کرده است یعنی 22/ 1 میلیون بشکه بیش از سقف تعیین شده. شاید همین مساله یکی از عواملی است که نتیجه این نشست را قابل پیش بینی کرده بود.

در نشست قبلی این سازمان تثبیت سقف 30 میلیون بشکه ای با مخالفت های زیادی همراه بود و اعضای این سازمان به دو گروه تقسیم شده بودند؛ در یک سمت عربستان به همراه سه کشور کویت، امارات و قطر حضور داشت و در سمت دیگر 8 عضو باقی مانده این سازمان از جمله ایران که خواهان کاهش تولید اوپک بودند. در حال حاضر عربستان همچنان معتقد است که سیاست اوپک موفق بوده و از قیمت کنونی نفت راضی است.

عربستان در نشست 166 با اعلام اینکه به دنبال حفظ سهم اوپک از بازار نفت است با کاهش تولید مخالفت کرد. دکتر محمد صادق جوکار یکی از کارشناسان موسسه مطالعات بین المللی انرژی در این خصوص به «دنیای اقتصاد» گفت: «اصرار عربستان بر عدم مداخله اوپک در کاهش عرضه به بازار» برای مقابله با ورود نفت های نامتعارف به بازار است که منجر به کاهش اهمیت استراتژیک عربستان در بازار های بین المللی شده است. وی افزود: دلیل اتخاذ این سیاست از سوی عربستان نیز روشن است، مقامات عربستان معتقدند دلیل اصلی کاهش همکاری استراتژیک ایالات متحده با این کشور در مورد موضوعاتی مثل سوریه، پرونده هسته ای ایران و تحولات منطقه ای، به دلیل افزایش استقلال انرژی این کشور و کاهش وابستگی واردات نفتی به ویژه از خاورمیانه است. از این رو باید با جلوگیری از تداوم روند فزاینده تولید نفت شیل، اهمیت استراتژیک کشور خود را برای ایالات متحده بالا ببریم.

جوکار درخصوص اینکه آیا سعودی ها به هدف خود یعنی خروج نفت شیل از دایره رقابت رسیده اند، گفت: برای بررسی این موضوع به زمان بیشتری نیاز است زیرا هرچند تعداد دکل های حفاری ایالات متحده از 1640 دستگاه در ماه اکتبر 2014 به حدود 650 دکل حفاری کاهش یافته است اما همانگونه که پیش بینی می شد، این کاهش دکل ها، تاثیر محسوسی در تولید این کشور تاکنون نداشته و عمدتا منجر به عدم تحقق برنامه های رشد تولید ایالات متحده در سال های آینده خواهد شد. زیرا میادین فعال تولید نفت شیل ایالات متحده هزینه های سرمایه گذاری(CAPEX) خود را در برهه بالا بودن قیمت نفت انجام داده و می توانند با قیمت های پایین تر از 50 دلار نیز به تولید اقتصادی بپردازند. بنابراین، سیاست عربستان در مورد مقابله با تهدید روزافزون ورود نفت شیل به بازار، زمانی محقق خواهد شد که اول از لحاظ زمانی ادامه یابد و دوم سرمایه گذاری های جدید تولید نفت شیل کاهش یا متوقف شود. آمارها نشان می دهد سیاست عربستان در بخش دوم تاکنون موفق بوده و باید این سیاست ادامه یابد.

نشست روز گذشته اوپک بر خلاف نشست قبلی این سازمان با جنجال کمتری برگزار شد و به نظر می رسد تصمیم به عدم کاهش تولید کمتر از قبل مخالفانی داشته است. اینکه این هماهنگی به دلیل اقناع دیگر اعضای این سازمان برای عدم کاهش تولید است یا اینکه از انفعال و ناامیدی 8 عضوی که در نشست 166 بر کاهش تولید تاکید داشتند در برابر عربستان نشات می گیرد، چندان مشخص نیست. این 8 عضو پیش از نشست اوپک قیمت منصفانه را حدود 80 دلار اعلام کردند از جمله اینکه زنگنه نیز از قیمت های کنونی نفت اعلام نارضایتی کرد در حالی که علی النعیمی، وزیر نفت عربستان رضایت خود از قیمت های کنونی نفت را اعلام کرد و تصمیم اوپک درخصوص عدم کاهش تولید این سازمان را موفقیت آمیز دانست و گفت: این طرح نتیجه داد. شما می بینید که تقاضا رو به رشد است و عرضه نیز کند شده است.

از خبرهای دیگری که از نشست 167 اوپک به گوش رسید خبر اعلام علاقه اندونزی برای بازگشت به اوپک است. اندونزی سال ٢٠٠٩ سازمان اوپک را ترک کرد؛ چراکه افزایش تقاضای داخلی و همچنین کاهش تولید در اندونزی، این کشور را به واردکننده عمده نفت بدل کرده بود؛ این کشور نزدیک به ٥٠ سال در اوپک عضویت داشت. حال بعد از گذشت 6 سال وزیر انرژی اندونزی، «سودیرمان سید» روز پنج شنبه نسبت به پیوستن دوباره این کشور به سازمان کشورهای صادرکننده نفت تا پایان سال جاری میلادی و در نشست بعدی اوپک ابراز امیدواری کرد.

نامه ایران به اوپک برای بازگشت نفت ایران
در این بین وزیر نفت کشورمان به بازگشت نفت ایران بعد از رفع تحریم ها تاکید کرد؛ هرچند که بازه زمانی طولانی تری را برای افزایش تولید نفت ایران اعلام کرده است.

بیژن زنگنه در جریان سخنرانی چهارشنبه خود در سمینار بین المللی اوپک در وین که ریاست آن را بر عهده داشت، گفت: معتقدیم که بازگشت نفت ایران به بازار به طور تدریجی انجام می شود؛ اما به زمان زیادی نیاز ندارد؛ ما بلافاصله یا یک ماه پس از لغو تحریم ها، روزانه نیم میلیون بشکه عرضه نفت را افزایش می دهیم و پس از ٦ تا 7 ماه پس از تحریم یک میلیون بشکه به تولید روزانه خود خواهیم افزود. زنگنه پیش از این اعلام کرده بود که در بازه زمانی دوماه پس از تحریم ها تولید نفت را یک میلیون بشکه افزایش خواهد داد.

وزیر نفت همچنین بر همراهی اوپک برای بازگشت ایران به بازارهای جهانی نفت تاکید کرد و گفت: مطمئن هستم که کشورهای عضو اوپک همراهی می کنند و بازگشت ایران را به بازار مدنظر قرار می دهند. این در حالی است که وی از ارسال نامه ای به اوپک با مضمون برنامه ایران برای بازگرداندن تولید نفت خود به ارقام پیش از دوره اعمال تحریم ها، بلافاصله پس از لغو تحریم ها خبر داد.