پنجمین نشست کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق تهران صبح دوشنبه برگزار شد. اعضای این کمیسیون پس از آنکه گریزی به اخبار و اتفاقات اخیر در حوزه بازار پول زدند، در مورد آیین‌نامه‌های قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر اظهارنظر کردند و در عین حال نگرانی خود را از طرح بانکداری بدون ربا که این روزها در مجلس در حال بررسی است اعلام کردند.
چرایی واکنش منفی بازار سرمایه
رییس کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق تهران به اتفاقات پس از بیانیه توافق هسته‌ای میان ایران و کشورهای 1+5 اشاره کرد و گفت: برخلاف آنچه که تصور می‌شد، این اتفاق مهم سیاسی اثر چندانی روی بازار سهام در کشور نداشت و به عکس، بازار سرمایه طی دو هفته اخیر روند نزولی داشت.
علی سنگینیان به برخی از دلایل این اتفاق از جمله زمان‌بر بودن خروج اقتصاد از رکود اشاره کرد و افزود: ممکن است که فروش سهام توسط شرکت‌های حقوقی نیازمند نقدینگی در این زمینه اثر داشته باشد در حالی که از عملکرد ضعیف سه ماهه شرکت‌ها، کاهش معنی دار سود تقسیمی بانک‌هانیز می‌توان به عنوان دلایل واکنش منفی بازار سهام به بیانیه توافق هسته‌ای یاد کرد. وی همچنین تصریح کرد که این احتمال نیز قوی است که بازار سرمایه پس از گذراندن این شوک، روند متعادلی را در آینده نزدیک در پیش بگیرد.
سنگینیان در بخش دیگری از سخنانش از اقدام اخیر بانک مرکزی اشاره کرد و گفت: بسیاری از بانک‌ها مجامع خود را با تاخیر برگزار کردند و سود بسیار کمتری از آنچه پیش‌پینی می‌شد توزیع کردند که دلیل آن به سیاست اخیر بانک مرکزی برمی‌گردد. وی در این رابطه افزود: بانک مرکزی با تازگی اقدام به بررس سختگیرانه‌تر صورت مالی بانک‌ها کرده است که همین عامل منجر به تاخیر در برگزاری مجمع بانک‌ها و نیز کاهش سود آنها شده است.
در این زمینه، سیدحسین سلیمی عضو کمیسیون بازار پول و سرمایه توضیحاتی داد. وی گفت: بانک‌ها ضرایب استهلاک، ضرایب ذخایر برای معوقات و دیگر موارد را بر اساس استانداردهایی اعمال می‌کردند که همواره وجود داشته اما به تازگی بانک مرکزی معیارهای تازه‌ای با هدف ایجاد شفاف‌سازی و متناسب با استانداردها بین‌المللی برقرار کرده است که باید از آن حمایت کرد.
سلیمی اظهار امیدواری کرد که در دوره جدید، بانک‌ها بتوانند خود را با معیارهای بانک مرکزی هماهنگ کنند. عضو کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق تهران همچنین از بررسی موانع و راهکارهای ورود سرمایه‌گذاران خارجی در مجمع تشخیص مصلحت نظام خبر داد و افزود: در کمیته‌ای که به همین منظور در مجمع تشخیص مصلحت تشکیل شده قرار است آثار ورود سرمایه‌گذاران به بخش‌های مختلف اقتصادی کشور از جمله بازار سرمایه مورد تجزیه و تحلیل قرار بگیرد، از این رو نظرات و پیشنهادهای کمیسیون می‌تواند در این زمینه راهگشا باشد.
سلیمی همچنین یک خبر از ورود سرمایه‌گذاران خارجی به کشور را نیز اعلام کرد. به گفته وی، در حال حاضر پرونده چند شرکت خارجی برای حضور در ایران و سرمایه‌گذاری در کشور در سازمان سرمایه‌گذاری و کمک‌های اقتصادی نهایی شده است که همگی آنها از کشورهای اروپایی هستند.
عباس آرگون دیگر عضو کمیسیون نیز درباره همین موضوع، از اقدام اخیر بانک مرکزی انتقاد کرد و گفت: با این شیوه، سهامداران بانک‌ها نمی‌توانند پیش‌بینی و چشم‌انداز دقیقی از آینده کاری خود داشته باشند. وی همچنین این پیشنهاد را مطرح کرد که از موسسات مالی که نرخ‌های سود بالاتری را می‌دهند، مالیات اخذ شود. آرگون در عین حال، توجه به سرمایه‌های خرد را یکی از راهکارهای خروج از مشکلات بازار مالی کشور عنوان کرد.
لطف‌اله سعیدی عضو دولتی هیات نمایندگان اتاق تهران نیز در این نشست به ماده (23) قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر اشاره کرد و گفت: این ماده قانونی هم باعث اخلال در کار بانک‌ها می‌شود هم آنکه واحدهای تولیدی را با مشکلات جدید مواجه می‌کند. وی در همین زمینه خواستار دعوت از دکتر شاپور محمدی معاون وزیر اقتصاد و دارایی به یکی از جلسات کمیسیون و گفت‌وگو با فعالان اقتصادی در رابطه با این ماده از قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر شد.
حسین ابویی مهریزی معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز ماده (30) قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر را مورد اشاره قرار داد و با بیان اینکه آیین‌نامه‌ای برای این ماده قانونی لحاظ نشده است، گفت: از این رو، فعالان اقتصادی و اتاق بازرگانی با مشورت از بخش خصوصی شیوه‌نامه این ماده از قانون رفع موانع تولید را تدوین و به دولت پیشنهاد دهد.
انتقاد از طرح بانکداری بدون ربا
در دستور جلسه بعدی کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق تهران، موضوع طرح بانکداری بدون ربا روی میز بحث و بررسی قرار گرفت. علی سنگینیان با بیان اینکه در حال حاضر این طرح در مجلس شورای اسلامی در دست بررسی نمایندگان است، گفت: در صورت تصویب این طرح، مشکلات بازار پول افزایش خواهد یافت.
سید حسین سلیمی نیز با بیان اینکه این طرح در کانون عالی بانک‌ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته، گفت: در باره این طرح نگرانی‌های جدی وجود دارد و قطعا در صورت تصویب آن در مجلس، بانک‌ها دچار مشکلات جدی خواهند شد، از این رو این نگرانی با مسولان بانک مرکزی در میان گذاشته شد و از سوی این نهاد اعلام شد که آنها در حال تدوین لایحه‌ای هستند که طی روزهای آتی از سوی دولت به مجلس ارائه خواهد شد و طرح جاری در مجلس را متوقف می کند.
همچنین در این زمینه مقرر شد نظرات بانک‌ها در رابطه با طرح بانکداری بدون ربا گردآوری شده و برای اعمال نظر در اختیار دولت قرار بگیرد.
جمع‌بندی گفتمان کمیسیون در نشست با معاون اول
موضوع دیگری که در این نشست به بحث گذاشته شد، گردآوری نظرات اعضا و جمع بندی آن برای طرح در نشست هفته آتی هیات نمایندگان اتاق تهران با معاون اول رییس جمهور و وزیر اقتصاد بود.
علی سنگینیان رییس کمیسیون، پیشنهاد کرد که یکی از موضوعاتی که با مهمانان دولتی در میان گذاشته شود، پرسش درباره سیاست‌های اقتصادی دولت برای دوره بعد از تحریم‌ها باشد.
همچنین مشکلات حوزه تامین مالی با معاون اول رییس‌جمهور و وزیر اقتصاد در میان گذاشته شود. موضوعات دیگری که وی پیشنهاد کرد، محدودیت نقدینگی بانک‌ها، چرایی عدم‌اطمینان و اعتماد دولت به بازار سرمایه و دیگری موضوع قیمت‌گذاری‌ها بود.
سیدحسین سلیمی نیز این موضوع را مطرح کرد که از سوی کمیسیون بازار پول و سرمایه اتاق تهران، اجرای بندهای مصوب دولت که به حال خود مانده، در این نشست مطرح شود.
لطف‌اله سعیدی نیز ایجاد تعامل میان بانک‌ها و صنایع را یکی از موضوعات مهم برای طرح در این نشست عنوان کرد و اینکه از دولتمردان خواسته شود که برای برقراری این تعامل اقدام کند.
احمد کیمیایی اسدی نیز طرح موضوع یارانه تولید را در نشست‌های آتی هیات نمایندگان اتاق تهران با مقامات بلندپایه دولتی مهم ارزیابی کرد و خواستار آن شد که این موضوع از سوی کمیسیون بازار پول و سرمایه مطرح شود.