درپی رفت و آمد هیئت نفتی آذربایجان به تهران که در هفته‌های اخیر صورت گرفت، موضوعات مختلفی از جمله نحوه ترانزیت گاز به اروپا و سوآپ بین مسئولان صنعت نفت ایران و آذربایجان مورد مذاکره قرار گرفت.
به گزارش پایگاه خبری اوپکس به نقل از خبرنگار اقتصادی خبرگزاری فارس براساس مذاکرات مسئولان صنعت نفت دو کشور ایران و آذربایجان، در آینده نزدیک سوآپ گاز بین دو کشور افزایش پیدا می‌کند،اما رقم جدید سوآپ هنوز توافق نشده و باید دید آذربایجان چه مقدار می‌تواند تولید گاز خود را افزایش دهد.
ایران چندسال قبل یک قرارداد سواپ گاز با شرکت سوکار آذربایجان امضا کرد و در حال حاضر بر اساس این قرارداد عملیات سوآپ در حال انجام است.
قرارداد سوآپ گاز طبیعی ایران و جمهوری آذربایجان در سال 2005 میلادی امضا شد، براساس این قرارداد 25 ساله ایران حدود یک تا یک میلیون 200 هزار متر مکعب گاز تحویلی از آذربایجان را از طریق مرز آستارا به نخجوان سوآپ می‌کند.
ترانزنیت گاز ایران به اروپا از طریق آذربایجان
این گزارش حاکی است یکی دیگر از محورهای مذاکره ایران و آذربایجان افزایش تولید گاز ایران تا سه سال آینده بود که در این صورت ایران می تواند یکی از تامین کنندگان مطمئن انرژی در منطقه محسوب شود.
در همین رابطه یک مقام آگاه به خبرنگار فارس گفت: هیئت آذربایجانی در سفر به ایران به طور رسمی از مسئولان صنعت نفت درخواست کردند که ایران در صادرات گاز به اروپا از طریق آذربایجان مشارکت کند زیرا که با ورود ایران دیگر جای نگرانی برای تامین گاز اروپا وجود نخواهد داشت.
به گزارش فارس همانطور که بارها اعلام شده است اولویت ایران برای صادرات گاز، کشورهای همسایه است، بنابراین بازار اروپا به دلیل فاصله طولانی و هزینه های بالای ترانزیت در اولویت نیست.
بنابراین دو طرف توافق کردند امکان صادرات گاز ایران به اروپا از طریق آذربایجان بسیار سهل الوصول تر از آن است که ایران بخواهد خودش اقدام به صادرات گاز به طور مستقیم به اروپا کند.
این گزارش حاکی است خط لوله ترانس آدریاتیک که گاز آذربایجان را به بازارهای اروپا ترانزیت خواهد کرد به عنوان یک منبع جایگزین با گاز روسیه و کاهش وابستگی اروپا به گاز این کشور در نظر گرفته می شود.
این خط لوله قرار است گاز فاز دوم میدان شاه دنیز را تا پایان دهه کنونی به اروپا ترانزیت کند به طوری که این خط لوله ٨٧٠ کیلومتری به خط لوله گازی ترنس آناتولین در نزیکی مرز ترکیه-یونان می پیوندد و پیش از رسیدن به جنوب ایتالیا از خاک یونان و آلبانی و دریای آدریاتیک می گذرد.
رونق عبدالله یف، رئیس شرکت دولتی نفت آذربایجان اخیرا اعلام کرده بود ایران گزینه دیگری به جز استفاده از این خط لوله برای عرضه گازش به دیگر بازارهای جهان ندارد.
* اروپایی ها به دنبال واردات گاز از آذربایجان
اوایل هفته جاری بود که برخی از رسانه های خارجی به نقل از شرکت سوئیسی آکسپو، اعلام کردند این شرکت دیگر برای تأمین نیاز خود روی گاز ایران حساب نمی کند و تمام گاز خود را از آذربایجان تأمین خواهد کرد.
آکسپو سوئیس در راستای لغو قرار داد منعقد شده با ایران نیز سهمی 5 درصدی را در پروژه خط لوله ترانس آدریاتیک خریداری کرد که بر اساس پیش‌بینی‌ها در سال 2020 انتقال گاز آذربایجان را به این کشور آغاز خواهد کرد.
بنا به گفته سخنگوی این شرکت، در حال حاضر این شرکت برای تمام ظرفیت مورد نیاز گاز خود با آذربایجان قرارداد بسته است و دیگر نیازی به گاز ایران برای تأمین نیاز خود ندارد.
به دنبال این اقدام سوئیس، یونان و ایتالیا نیز قرار است مذاکراتی را با مسئولان آذربایجان به منظور واردات گاز از این کشور داشته باشند.
براین اساس با پیوستن ایران به خط لوله ترانس آدریاتیک می توان گفت قرار است گاز ایران از طریق آذربایجان به طور غیر مستقیم به اروپا ترانزیت شود.